Ο Σταύρος Βιτώρος, όταν αποφάσισε να αυτοπροσδιοριστεί, διάλεξε τη λέξη αλλά περισσότερο την έννοια “Αγκούτσακας”. Βάφτισε τον εαυτό του και την εφημερίδα του, με το όνομα του απρόσιτου και αφιλόξενου θάμνου, δηλώνοντας εξ` αρχής τις προθέσεις του: θα σας αγκυλώνω. Η εφημερίδα “Αγκούτσακας”, ίσως η πιο πρωτόγονη έκδοση του σύγχρονου κόσμου, έγινε εδώ και χρόνια, το αγκαθωτό χρονογράφημα των Ανωγείων. Ο Σταύρος, κάποιες φορές μέσα από αυτήν, αδίκησε ακόμα και τον εαυτό του, υποκύπτωντας στον πειρασμό της πικρής χολής, κουρασμένος από τη δύσκολη, πονεμένη και μοναχική ζωή του. Όμως, με αυτό το βιβλίο, που δύσκολα θα μπορούσε να γίνει χωρίς την επίμονη αγάπη του Σταύρου Τζανή, έχουμε την τύχη να δούμε βιβλιοδετημένη, μια ποιητική αυτοβιογραφία που δε θα μπορούσαμε ούτε να φανταστούμε. Και κάπου εκεί, την ώρα της ανάγνωσης, μας περιμένει μετά την έκπληξη μια ντροπή, γιατί δεν μπορέσαμε να νιώσουμε πιο νωρίς, την αυθεντική ποιητική καρδιά αυτού του ατσούμπαλου γίγαντα. Ο Σταύρος Βιτώρος, ζει σε ένα περιθώριο που όλοι εμείς δεν θα αντέχαμε ούτε για λίγα λεπτά της ώρας. Σε αυτόν το γκρεμό, που όλες οι πέτρες αιμορραγούν μελαγχολία, αντί να τυλιχτεί τη μιζέρια και το μαρασμό, γράφει ασταμάτητα για τα μικρά γεγονότα που περνούν από μπροστά του και τα μεγάλα βάρη που σέρνουν. Από αυτήν την άκρη της ζωής, που του χαρίζει εκτός από πόνο και μια τράπεζα από συναισθήματα, ως αυθεντικός ποιητής της σχολής Ανωγείων και παλιός εργάτης της άρσης ασήκωτων βαρών, τα μεταποιεί σε μεγάλη τέχνη.
Βασίλης Ν. Δραμουντάνης
Ο Σταύρος, ένας παρατηρητής στιγμών του χθες και του αύριο, ψημένος στο παλαιινό ανωγειανό καμίνι των μερακλήδω και σφυρηλατημένος στο χαρκιδιό μιας χαλίσικης εποχής που άφηκε ανεξίτηλα στίγματα στην ψυχή του, διάγοντας ένα βίο έξω από τα συνηθισμένα κοινωνικά πλαίσια του καθωσπρεπισμού, αρματωμένος με την φλογερή πένα της αλήθειας, μα και με μια ιδιαίτερη ευαισθησία που ανθοφορεί στα φυλλοκάρδια ντου, ανηφορίζει μέρα μέρα το καλντερίμι της πορείας που ο ίδιος χάραξε.
Μέσα από το έργο του διαφαίνεται η απαράμιλλη αγάπη για τ’ Ανώγεια και το λιβάδι, για τους ανθρώπους και τον τόπο όπου αναθράφηκε και μεγάλωσε.
Δεκαοχτώ χρόνια τώρα εκδίδει την αυτοσχέδια εφημερίδα με το όνομα ‘’Αγκούτσακας’’ στην οποία περιγράφει καθημερινά τα δρώμενα της ανωγειανής κοινωνίας.
Ο Σταύρος διαθέτει αναμφισβήτητα ένα ακούραστο δημοσιογραφικό πνεύμα με ακόρεστο ενδιαφέρον προς την καταγραφή της καθημερινότητας.
Από τούτο αντλεί μιαν ιδιαίτερη αδιάκοπη «ψυχική ενέργεια» που τον οδηγεί στην γάργαρη πηγή της προσωπικής του κάθαρσης.
Ο Σταύρος, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, βρίσκει καθημερινά μέσα ντου την δύναμη να υμνήσει την φύση, την μοναξιά, να ερωτευθεί, ν’ αυτοσαρκαστεί, να φιλοσοφήσει και να κρατήσει αφτούμενο κερί της ελπίδας στο μανουάλι της θλίψης.
Παιγνιδίζει με την αλληγορία όπως ένα παιδί με τις πρώτες καλοκαιρινές αχτίδες του Μαγιού πιστοποιώντας κατ’ αυτό τον τρόπο την γνήσια κι ανόθευτη ποιητική του φύση. Ανατρεπτικός, καυστικός, αυτοσαρκάζεται και προτιμά την αλήθεια γδυμνή, δίχως τα μαραγκιασμένα πανωφόρια του ψεύτικου εντυπωσιασμού και του επιφανειακού.
Πολύπλοκος, αντιφατικός, ονειροπόλος, αθεράπευτα ρομαντικός, διαθέτοντας μιαν αμετανόητη παιδική ονειροφαντασία που τελικά αποδεικνύεται σοφότερη αφού είναι ανόθευτη ηθικά, ο Σταύρος αποτελεί έναν σύγχρονο Δον Κιχώτη, έναν ιδιόρρυθμο Ροβινσώνα Κρούσο του σήμερα, που πασκίζει να επιβιώσει κρατώντας το φλογισμένο δόρυ της αλήθειας ενάντια στ’ ακατάλυτα δοξάρια της ψευθιάς που μας περιβάλλουν και μας σαγιτεύουν καθημερινά.
Μια ακριβή φίλη μόλις το διάβασε μου είπε: Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου, νιώθεις πως στάθηκες για ώρες μπροστά σε έναν πίνακα λαϊκής ζωγραφικής και σχημάτισες μέσα σου τη ζωή ενός τόπου κι ενός ανθρώπου, γιατί ο λόγος του είναι σαν ημερολόγιο.
Ο Σταύρος μιλεί απλά και σκορπίζει ατόφιες αλήθειες μέσω του λόγου του, αλήθειες που συγκερνούν την λύπη με την χαρά, την οργήἠ με τη γαλήνη, την ειρήνη με τον πόλεμο.
Η βροχή τ’αληθινού πέφτει και βρέχει πάντα τα χείλη του θυμού, της μέθης και της παιδικής λογικής και τα χείλη του Σταύρου δεν στεγνώνουνε ποτέ απ’αλήθειες... ακόμη κι αν αυτό, τον κάνει ανεπιθύμητο.
Είθε να ταξιδέψουν τα γραπτά του πρίμα στα πελάη του κόσμου και να σκορπίσουν τις δικές του αλήθειες πέρα απ’ τα σύνορα του λιβαδιού.
Σταύρος Τζανής
